Tandenpoetsen is de basis van een goede mondhygiëne. Met een elektrische tandenborstel kun je tandplak beter verwijderen dan met een gewone tandenborstel. Doordat de elektrische tandenborstel de juiste poetsbeweging maakt, kun jij je concentreren op de plaatsing van de borstelkop in de mond. Er zijn verschillende soorten elektrische tandenborstels.

Instructie elektrisch poetsen

• Poets altijd tand voor tand
• Poets je tanden volgens de 3 B’s: binnenkant, buitenkant en bovenop
• Plaats de kop van de tandenborstel diep tussen je kiezen en tong in, zodat ook het randje van het tandvlees goed schoon wordt
• Vergeet de achterkant van de achterste kies niet te poetsen

Tussen de tanden reinigen
Elektrisch poetsen betekent niet dat de gebitsverzorging verder vanzelf gaat. Ook met een elektrische tandenborstel kom je namelijk niet in de ruimte tussen de tanden en kiezen. Daarvoor blijft het gebruik van flosdraad of tandenstokers noodzakelijk.

Tandenpoetsen is de basis van een goede mondhygiëne. Met een elektrische tandenborstel kun je tandplak beter verwijderen dan met een gewone tandenborstel. Doordat de elektrische tandenborstel de juiste poetsbeweging maakt, kun jij je concentreren op de plaatsing van de borstelkop in de mond. Er zijn verschillende soorten elektrische tandenborstels.

Tandplak verwijderen
Op en tussen de tanden en kiezen ontstaat tandplak. Om jouw mond gezond te houden, moet je dit nauwelijks zichtbare, wit-gelige laagje verwijderen. Wanneer je de tandplak niet regelmatig weghaalt, kunnen de bacteriën tandvleesontsteking en gaatjes veroorzaken. Voor het verwijderen van de tandplak kun je flossdraad, tandenstokers of ragers gebruiken.

Voorkom tandsteen en ontstoken tandvlees
Als je tandplak niet verwijdert, kan deze hard worden en verkalken tot tandsteen. Aan tandsteen hecht zich makkelijk weer nieuwe plak. Het tandvlees kan steeds meer ontstoken raken.

Flossdraad, tandenstokers of ragers?
Welk instrument u je het beste kunt gebruiken om tussen je tanden te reinigen, is afhankelijk van de ruimte tussen jouw tanden en kiezen. Overleg met je tandarts of mondhygiënist welk instrument voor jou het meest geschikt is.

Fluoride is een natuurlijke stof die de tanden en kiezen minder kwetsbaar maakt voor zuuraanvallen van bacteriën. Het gebruik van de juiste hoeveelheden fluoride helpt zo gaatjes in tanden en kiezen voorkomen. Daarom is fluoride belangrijk bij de dagelijkse verzorging van het gebit.

Fluoridetandpasta
Je kunt fluoride op verschillende manieren gebruiken. Een extra poetsbeurt met fluoridehoudende tandpasta is de meest eenvoudige wijze waarop je extra fluoride kunt gebruiken.

Fluoridevloeistof
Wanneer iemand extra risico loopt om gaatjes te krijgen kan de tandarts kan het gebruik van fluoridevloeistof adviseren. Dit is het geval bij beugeldragers. Soms spoelen kinderen op scholen met fluoride. Dat is niet voor alle leerlingen nodig, maar het kan ook geen kwaad.

Fluoridebehandeling
Als er toch gaatjes ontstaan, kan een tandarts of mondhygiënist een fluoridebehandeling geven om dit proces af te remmen. Gebruik extra fluoride alleen in overleg met de tandarts of mondhygiënist.

Tijdens je zwangerschap heb je meer kans op het krijgen van tandvleesproblemen en gaatjes. Over het algemeen kun je dat met extra aandacht voor de verzorging van jouw gebit voorkomen.

Meer kans op ontstekingen tijdens de zwangerschap
Je kent vast het praatje dat elk kind een tand kost. Gelukkig is dat niet zo. Door de zwangerschap heb je wel meer kans op ontstekingen in de mond. Het tandvlees gaat hierdoor sneller bloeden en het is gevoeliger. Als je bovendien minder aandacht besteedt aan de gebitsverzorging en je door de zwangerschap bijvoorbeeld meer snoept, neemt de kans op het krijgen van gaatjes toe.

Goed blijven poetsen
Met een goede gebitsverzorging hoeft jouw gebit niet te lijden onder de zwangerschap. Eigenlijk is het een kwestie van goed blijven poetsen, tweemaal per dag. Houd ook de ruimtes tussen de tanden en kiezen goed schoon met flossdraad of tandenstokers.

In de kleine mond van een kind passen geen volwassen tanden. Daarom krijgt een kind eerst een melkgebit. Een goede verzorging van het melkgebit is heel belangrijk

Goede verzorging van het melkgebit belangrijk
Het melkgebit speelt het een belangrijke rol bij de ontwikkeling van het blijvend gebit. Het beïnvloedt bijvoorbeeld de ontwikkeling van het gezicht en de kaken. Een slechte verzorging van het melkgebit kan dus niet alleen gaatjes en tandvleesontsteking veroorzaken, maar kan ook het blijvend gebit beïnvloeden. Daarom is het belangrijk het melkgebit goed te verzorgen.

Jong geleerd is oud gedaan
Leer kinderen daarom van jongs af aan om goed voor hun gebit te zorgen. Bij kinderen tot twee jaar is het voldoende als je de tanden één keer per dag poetst met peutertandpasta. Doe dat bij kinderen vanaf twee jaar twee keer per dag en gebruik vanaf vijf jaar tandpasta voor volwassenen. Neem je kind vanaf twee jaar mee naar de tandarts.

Wisselen van het melkgebit
Kinderen wisselen tanden tussen hun zesde en twaalfde jaar. De verzorging van ‘nieuwe’ tanden en kiezen is erg belangrijk. Het glazuur is namelijk nog erg poreus en kwetsbaar. Poets de puntjes van de nieuwe tanden en kiezen meteen mee zodra ze zijn doorgekomen.

Een gezond gebit en een goede verzorging van de mond is ook voor kinderen belangrijk. Neem jouw kind op tijd mee naar de tandarts, zodat het leert dat tandartsbezoek normaal is en niet eng. Twee jaar is daarvoor een prima leeftijd.

Vertrouwd raken met de omgeving
Als jij jouw kind meeneemt wanneer je zelf naar de tandarts gaat voor een controlebezoek, kan het wat rondkijken in de praktijk en raakt het vertrouwd met de omgeving en met de medewerkers.

Bereid uw kind voor op het tandartsbezoek
Het beste kun je jouw kind op het eerste tandartsbezoek voorbereiden. Vertel dat hij of zij mee mag naar de tandarts. Leg uit wat daar allemaal te zien is, zoals een mooie stoel, een grote lamp, en een meneer of mevrouw in een witte jas. Prikkel de nieuwsgierigheid. Tandartsbezoek is normaal en hoort erbij.

Mondpiercings zijn sieraden in de tong, wang of lip. Voor dragers van mondpiercings is een goede mondhygiëne erg belangrijk. Nieuwe piercings zijn open wonden en kunnen leiden tot infecties. Maar als je de juiste nazorg toepast, is de kans op een infectie verwaarloosbaar. Mondpiercings kunnen echter wel leiden tot gebitsproblemen.

Tongpiercing, wangpiercing of piercing door de lip?
Maak je piercing dagelijks goed schoon zodat tandplak en tandsteen geen kans hebben zich aan je piercing te hechten. Gebruik een milde vloeibare zeep om je piercing schoon te maken.

Voorzichtig schoonmaken
Poets je tanden twee maal per dag twee minuten zorgvuldig met een zachte tandenborstel met fluoridetandpasta. Poets na het ontbijt en voordat je naar bed gaat. Overleg met je tandarts of mondhygiënist welk hulpmiddel je moet gebruiken om de ruimten tussen je tanden en kiezen schoon te maken.

Gebitsproblemen door mondpiercings
Mondpiercings kunnen problemen veroorzaken met het tandvlees en de tanden. De meest voorkomende problemen zijn terugtrekkend tandvlees, tandvleesontsteking en tandletsel.

Mensen met een verstandelijke beperking hebben meer kans op problemen in de mond. De motoriek is vaak zwak of helemaal beperkt. In de mond uit dat zich bijvoorbeeld in slappe lip-, tong- en wangspieren.

Mogelijke oorzaken van mondproblemen
Moeilijkheden in de mond kunnen bijvoorbeeld veroorzaakt worden door een afwijkende stand van de tanden, spierspanningen, gebitsbeschadiging door vallen of stoten (epilepsie), of door sondevoeding. Met een goede mondverzorging houd je de tanden en het tandvlees van jouw kind of cliënt gezond.

Hulp nodig bij het tandenpoetsen
Tandenpoetsen is een secuur werkje en zeker niet eenvoudig. Voor jouw kind of cliënt zelf is tandenpoetsen waarschijnlijk te moeilijk. Daarvoor is jouw hulp nodig. Maar veel kinderen of cliënten wenden nogal eens hun hoofd af of duwen de borstel weg met hun tong. Een goede houding en de juiste hulpmiddelen maken het tandenpoetsen bij jouw kind of cliënt makkelijker.

Als tandenpoetsen niet mogelijk is
Als het gebruik van een tandenborstel niet mogelijk, kan een gaasje of een vingertandenborstel met fluoridetandpasta een praktische vervanger zijn. Als tandenpoetsen ook op deze manier niet lukt, kan een spoelmiddel of mondspray op basis van chloorhexidine uitkomst bieden. Deze stof vermindert de werking van schadelijke bacteriën in de tandplak.

Vraag jouw tandarts of mondhygiëniste om advies
Overleg voor het gebruik altijd eerst met jouw tandarts of mondhygiënist en vraag om een instructie. De tanden kunnen namelijk verkleuren door het gebruik van een middel met chloorhexidine.

Ragers, ook wel interdentaal- of spiraalborsteltjes genoemd, kun je gebruiken om de ruimte tussen jouw tanden en kiezen schoon te maken. Zo houd je tanden, kiezen en tandvlees gezond.

De ruimte tussen tanden en kiezen schoonmaken
Met een goede mondhygiëne houd je tanden, kiezen en tandvlees gezond. Twee keer per dag twee minuten tandenpoetsen met fluoridetandpasta vormt hiervoor de basis. Maar met een tandenborstel alleen kun je de ruimte tussen tanden en kiezen niet altijd goed schoonmaken. Daarvoor kun je verschillende hulpmiddelen gebruiken.

Ragers voor grote ruimtes
Je kunt ragers gebruiken om tandplak en etensresten te verwijderen als de tussenruimte tussen tanden of kiezen groot is. Wanneer die ruimte klein is, kun je beter flossdraad of tandenstokers gebruiken.

Welk type rager gebruiken?
Ragers zijn er in verschillende soorten en maten. Jouw tandarts kan je vertellen welke rager voor jou het meest geschikt is.

Tandenstokers kun je gebruiken om de ruimte tussen jouw tanden en kiezen schoon te maken. Zo houd je tanden, kiezen en tandvlees gezond. Er zijn verschillende soorten tandenstokers. Jouw tandarts kan je vertellen welke tandenstoker voor jou het beste is.

Tandenstokers voor de tussenruimte
Met een goede mondhygiëne houd je tanden, kiezen en tandvlees gezond. Twee keer per dag twee minuten tandenpoetsen met fluoridetandpasta vormt hiervoor de basis. Maar met een tandenborstel alleen kun je de ruimte tussen tanden en kiezen niet altijd goed schoonmaken. Daarvoor kun je verschillende hulpmiddelen gebruiken. Bijvoorbeeld tandenstokers.

Welke tandenstoker is geschikt?
De tussenruimten tussen de tanden en kiezen zijn bij de meeste volwassenen geschikt voor het gebruik van tandenstokers. Een goede tandenstoker is van hout, driehoekig van vorm met een platte kant en loopt toe in een punt. Ze kunnen verschillen in dikte. Bij grotere tussenruimten kun je dikkere stokers gebruiken. Bij smallere tussenruimten kies je een dunne variant. Overleg met jouw tandarts of mondhygiënist over het formaat.

Bloedend tandvlees door tandenstokers
In het begin is het gebruik van tandenstokers soms moeilijk en pijnlijk. Het tandvlees gaat dan gemakkelijk bloeden omdat het nog ontstoken is. Wanneer je dagelijks tandenstokers gebruikt, verdwijnt de ontsteking en dus ook het bloeden. Bovendien wordt het gebruik minder pijnlijk. Bloedend tandvlees kan ook het gevolg zijn van een verkeerde techniek.

Andere middelen voor reiniging tussen de tanden
Tandenstokers zijn niet voor iedereen geschikt. Als jouw tanden en kiezen heel dicht op elkaar staan, kun je beter flossdraad gebruiken. Staan jouw tanden en kiezen juist ver uit elkaar, dan zijn ragers of interdentaalborsteltjes meer geschikt. Jouw tandarts kan je hierin adviseren.

Wist u dat stoppen met roken kan bijdragen aan een gezonde mond? Rokers hebben vaak meer tandplak en tandsteen dan niet-rokers. Meer kans op tandvleesontstekingen dus. Bovendien zijn de tandvleesontstekingen bij hen vaak ernstiger en slaat een behandeling ervan doorgaans minder goed aan.

Tandvleesontsteking bij rokers moeilijker te ontdekken
De nicotine in tabaksrook vernauwt de bloedvaten. Ook die in het tandvlees. Daarmee onderdrukt roken de verschijnselen van een tandvleesontsteking. Het ontstoken tandvlees van rokers bloedt minder snel dan van niet-rokers. Daarom zijn tandvleesontstekingen bij hen moeilijker te ontdekken.

Mindere doorbloeding van het tandvlees door roken
Door de vernauwing van de bloedvaten is bovendien de doorbloeding van het tandvlees minder goed. De afweer tegen de bacteriën in de tandplak neemt daardoor af. Het roken heeft bovendien een negatieve invloed op de genezing van het tandvlees.

Stoppen met roken heeft snel effect op uw mondgezondheid
Voor de gezondheid van je mond kun je het beste stoppen met roken. Al twee tot zes weken na het stoppen met roken is het positieve effect daarvan zichtbaar in jouw mond.

Tandenpoetsen is de basis van een gezonde mondhygiëne. Gebruik bij het tandenpoetsen een tandpasta met fluoride en vervang je tandenborstel op tijd. Besteed bij het tandenpoetsen vooral aandacht aan de overgang van het tandvlees naar de tand of kies.

Tandenpoetsen voorkomt gaatjes
In vrijwel al ons eten en drinken zitten suikers en zetmeel. De bacteriën in de mond zetten suikers en zetmeel om in zuren. Die veroorzaken gaatjes in het gebit. Regelmatig poetsen is belangrijk om gaatjes te voorkomen.

Tandplak verwijderen
Tanden poetsen is ook nodig om tandplak te verwijderen. Tandplak kan leiden tot ontstoken tandvlees. Niet verwijderde plak wordt hard en verkalkt tot tandsteen. Aan tandsteen hecht zich makkelijk weer nieuwe plak, waardoor het tandvlees steeds meer ontstoken raakt.

Instructie tandenpoetsen

• Poets minimaal twee keer per dag met een fluoridetandpasta
• Houd een vaste poetsvolgorde aan
• Zet niet te veel kracht en maak korte, horizontale bewegingen
• Besteed vooral aandacht aan de overgang van het tandvlees naar de tand of kies
• Vergeet niet om ook de ruimte tussen jouw tanden en kiezen te reinigen met flossdraad, tandenstokers of ragers

Tandenborstel kiezen
Er zijn allerlei soorten tandenborstels. Je kunt het beste een zachte tandenborstel kiezen met een kleine borstelkop. Vervang de borstel elke drie maanden, of als de haartjes naar buiten gaan staan.

Elektrische tandenborstel
Met een elektrische tandenborstel kun je de tandplak makkelijker verwijderen dan met een gewone tandenborstel. Hier lees je meer over elektrisch tandenpoetsen.

Ook voor kinderen is tweemaal per dag twee minuten de tandenpoetsen belangrijk. Meestal willen kinderen al op zeer jonge leeftijd zelf hun tandenpoetsen. Dat is prima. Ze doen dit alleen nog niet overal even goed. Goed tandenpoetsen gaat niet vanzelf, dat moet een kind leren.

Kies de juiste tandenborstel
Gebruik bij kinderen een tandenborstel met een kleine borstelkop met zachte haren en bij voorkeur met een lange steel. Zo kom je overal makkelijk bij. Kinderen vanaf drie jaar kunnen ook elektrisch poetsen. Er zijn speciale kinderborsteltjes. Die zijn kleiner en daarom geschikt voor de kindermond.

Tot tien jaar: napoetsen
Kinderen tot ongeveer tien jaar maken hun tanden en kiezen nog niet echt goed schoon. Poets daarom de tanden en kiezen bij kinderen tot die leeftijd tenminste eenmaal per dag na. Met het napoetsen maak je tevens duidelijk hoe belangrijk deze dagelijkse verzorging is. Zo wordt tandenpoetsen een goede gewoonte. Ook na het tiende jaar blijft het belangrijk om het tandenpoetsen te begeleiden en te controleren.

Poetsvolgorde
Hou een vaste volgorde aan als je de tanden van jouw kinderen poetst. Zo is de kans klein dat je tanden of kiezen vergeet te poetsen.

Aften zijn blaasjes of zweertjes met een doorsnede van drie tot vier millimeter. Het zijn grijswitte of dikke gele plekjes met een rode ontstoken rand. Ze bevinden zich in de mond, aan de binnenzijde van de lippen of wangen, of onder de tong. Aften komen zowel bij jongeren als bij volwassenen voor en kunnen bijzonder pijnlijk zijn.

Hoe ontstaan aften?
De oorzaak van aften is niet bekend. Ze steken echter vaak de kop op bij een verminderde lichamelijke weerstand, een slechte mondhygiëne, overgevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen of stress. Ze kunnen ontstaan door het bijten op de tong of op de binnenkant van de wang, maar ook bij het eten van heet voedsel. Soms zijn aften het gevolg van een scherp randje aan een tand of kies of een slecht passend kunstgebit.

Zijn aften schadelijk?
Aften richten geen blijvende gezondheidsschade aan en verdwijnen normaal gesproken vanzelf. Als de blaasjes stuk maakt, kunnen de klachten erger worden. Je kunt er dus het beste van afblijven, voorzichtig poetsen en rustig eten. Een combinatie van aften en hoge koorts kan duiden op een infectieziekte. Ga naar jouw tandarts als dit het geval is.

Wanneer verdwijnen aften wee?
Aften moeten vanzelf verdwijnen. Heb je er na twee weken nog last van, ga dan naar jouw tandarts.

Speeksel heeft een belangrijke functie voor de mondgezondheid. Als de speekselproductie tijdelijk of blijvend verminderend is, kun je last krijgen van een droge mond. Een droge mond kan schadelijk zijn voor jouw gebit en mondslijmvlies. Het is dan belangrijk dat je extra zorg besteedt aan uw tanden, kiezen en tandvlees.

Functies van het speeksel
Speeksel vervult een aantal belangrijke functies in de mond. Het heeft een smerende werking wanneer u spreekt, kauwt en slikt. Het houdt het mondslijmvlies vochtig, zodat uitdroging voorkomen wordt. Het heeft een reinigende werking op tanden, kiezen en het mondslijmvlies. Bovendien remt het speeksel de werking en de groei van bacteriën en schimmels in de mond, waardoor mondinfectie wordt voorkomen

Waardoor ontstaat een droge mond?
Een droge mond is het gevolg van een tekort aan speeksel. Een tekort aan speeksel kan op verschillende manieren ontstaan:

• Verdamping van het speeksel bij ademhalen door de mond
• Gebruik van bepaalde medicijnen
• Bepaalde ziekten, zoals koorts, diarree of suikerziekte
• Aantasting van de speekselklieren door bestraling
• Gevolgen van een droge mond voor het gebit

Gevolgen van een droge mond
Als je langdurig of blijvend last hebt van een droge mond, kan tandplak zich sneller vormen dan normaal. Hierdoor ontstaan sneller gaatjes in je tanden en kiezen en kan bovendien het tandvlees gaan ontsteken. Slijmvliezen raken makkelijk geïrriteerd, bijvoorbeeld door het kunstgebit, of door het eten van zuur of gekruid voedsel of het drinken van alcohol. Dit kan leiden tot pijnlijke plekken op uw tong, wang, gehemelte of tandvlees. Ook ontstekingen, vooral schimmelinfecties, ontstaan makkelijker.

De speekselproductie stimuleren
Je kunt de productie van speeksel stimuleren door voedsel te eten waarop je goed moet kauwen. Denk aan stevige bruine boterhammen, wortels of suikervrije kauwgom. Voedsel dat lichtzuur is, zoals fruit of komkommer, kan ook de afgifte van speeksel versterken.

Droge mond door ziekte of medicijnen
Is medicijngebruik of ziekte de oorzaak van jouw droge mond? Overleg dan met jouw huisarts of specialist wat je hieraan kunt doen.

Gaatjes in tanden en kiezen worden veroorzaakt door bacteriën in de tandplak. Elke keer als je iets eet, zetten deze bacteriën de suikers en koolhydraten in het voedsel om in zuur. Dat zuur tast het glazuur van de tanden en kiezen aan. Daardoor kan tandbederf optreden: de bekende gaatjes, of cariës.

Pijn door gaatjes in tanden en kiezen
Tanden en kiezen waar gaatjes in zitten, kunnen gevoelig worden bij temperatuurwisselingen en bij het eten van zoetigheid. Naarmate de gaatjes groter worden kan deze gevoeligheid overgaan in pijn.

Boren en vullen van gaatjes
Om te voorkomen dat gaatjes in tanden en kiezen groter worden, wordt meestal het bedorven gedeelte van de tand weggeboord en opgevuld. Voor de vulling kunnen verschillende materialen gebruikt worden. In onze Tandheelkunst-praktijken worden hiervoor alleen esthetische (witte) vulmaterialen gebruikt, meestal composiet. Ook tanden en kiezen die gevuld zijn, blijven gevoelig voor tandbederf.

Wortelkanaalbehandeling
Cariës die niet behandeld wordt, kan uiteindelijk de zenuw van de tand of kies aantasten. Dit kan bijzonder pijnlijk zijn. Wanneer de zenuw door cariës is aangetast, moet deze worden verwijderd door middel van een wortelkanaalbehandeling.

Cariës voorkomen
Eet je te vaak op één dag, dan krijgt jouw gebit onvoldoende kans om te herstellen. Je kunt het aantal eet- en drinkmomenten het beste beperken tot maximaal zeven per dag: drie maaltijden en maximaal vier keer per dag een tussendoortje. Daarnaast is het natuurlijk van belang om twee maal per dag jouw tanden te poetsen met een fluoridehoudende tandpasta.

Melktanden en cariës
Melktanden en tanden die pas doorgebroken zijn, zijn extra gevoelig voor cariës. Behalve goed poetsen, napoetsen en controle, is het belangrijk dat je goed op de voeding van jouw kind let.

Zuigflescariës
Als jouw kind vaak aan een zuigflesje of anti-lekbeker met vruchtensap, siroop, of melkproducten sabbelt, komt het gebit langdurig met suikers in aanraking. Er is dan een grote kans op het ontstaan van zogenoemde zuigflescariës. Om dit te voorkomen kun jij jouw kind vanaf negen maanden uit een beker zonder tuit laten drinken in plaats vanuit een zuigflesje of anti-lekbeker.

Tandglazuur is hard, maar toch slijt je gebit in de loop van de jaren. Als het gebit voortdurend blootstaat aan mechanische en/of chemische invloeden neemt de kans op slijtage toe.

Mechanische gebitsslijtage
Slijtage van het gebit kan onder andere komen door het verkeerd gebruik van een tandenborstel of door tandenknarsen. Mechanische slijtage wordt dat genoemd.

Chemische gebitsslijtage
Gebitsslijtage door chemische invloeden komt van zuren in voeding. Dit verschijnsel heet tanderosie. Wanneer tanderosie niet wordt bestreden, kunnen zuren het tandglazuur en vervolgens zelfs het blootliggende tandbeen oplossen.

De belangrijkste oorzaken van gebitsslijtage

• Krachtig of te intensief tandenpoetsen, stoken of ragen
• Zuren in voeding en dranken
• Tandenpoetsen na het eten of drinken van zure producten
• Een geringe speekselproductie
• Regelmatig opgeven van maagzuur, bijvoorbeeld door medicijngebruik
• Gewoonten als tandenknarsen, nagelbijten, kauwen op een pen of potlood

Gebitsslijtage voorkomen?

• Poets niet te hard, gebruik een zachte tandenborstel en een niet schurende tandpasta
• Beperk het aantal eet- en drinkmomenten
• Beperk de zuurinwerking door zure producten niet te lang in de mond te houden
• Neutraliseer zuur met water, melk of kaas
• Eet en drink minimaal een uur voordat jij je tanden poetst geen zure producten
• Probeer verkeerde gewoonten die mechanische slijtage veroorzaken af te leren

Heb je pijn aan uw gebit bij het eten of drinken van warme producten, koude producten of zoetigheid? Dan heb je mogelijk last van gevoelige tandhalzen. Gevoelige tandhalzen kunnen ontstaan wanneer het tandvlees is teruggetrokken.

Teruggetrokken tandvlees
Het binnenste van jouw tanden en kiezen wordt gevormd door tandbeen. In tandbeen zitten kanaaltjes die verbonden zijn met de zenuwholte binnenin de tand of kies. Normaal worden deze kanaaltjes afgesloten door het tandvlees. Maar als het tandvlees zich terugtrekt, komen de tandhalzen bloot te liggen en kan het vocht in de kanaaltjes in beweging komen door prikkels van buitenaf. Dit kunnen warme, koude, zoete of zure prikkels zijn. De zenuwen raken daardoor geïrriteerd. Dat veroorzaakt pijn.

Verzorging van de tandhalzen
Omdat op de halzen en wortels van tanden en kiezen geen glazuur zit, is verzorging ervan extra belangrijk. Niet alleen om gaatjes in de wortels te voorkomen, maar ook om de gevoeligheid van de tandhalzen te minimaliseren. Blijf dus poetsen, ook als je pijn hebt. Als je poetst met tandpasta breng je een beschermend laagje op de tanden aan. Hierdoor kunnen prikkels minder makkelijk de zenuwen in de tand of kies bereiken.

Gevoelige tandhalzen voorkomen
Met een goede mondhygiëne voorkom je dat het tandvlees zich terugtrekt en dat jouw tandhalzen bloot komen te liggen. Verwijder dagelijks alle tandplak van en tussen jouw tanden en kiezen, poets niet te krachtig en zorg dat je tandvlees niet ontstoken raakt. Reinig ook dagelijks de ruimten tussen jouw tanden en kiezen met tandenstokers, ragers of flossdraad.

Een slechte adem. Sommige mensen hebben er zo veel last van, dat ze erdoor gehinderd worden in hun sociale en intieme contacten. Wat zijn de oorzaken van een slechte adem en wat kun je eraan doen?

Halitose
De meeste mensen met een slechte adem, ook wel halitose genoemd, merken het zelf niet. Ze ruiken het zelf niet. Maar de omgeving merkt het wel. Als jij je afvraagt of je last hebt van een slechte adem, vraag het dan aan je partner, een andere vertrouwde persoon, of jouw tandarts of mondhygiënist.

De belangrijkste oorzaken van slechte adem

• Voeding, dranken en roken
• Bacteriën achter op de tong
• Ontstoken tandvlees
• Een droge mond

Halitose is geen zeldzaam verschijnsel, maar komt bij ongeveer één op de zeven mensen voor. Halitose gaat niet vanzelf voorbij, maar is meestal wel eenvoudig te verhelpen.

Tips voor een frisse adem

• Een goede verzorging van jouw gebit, tandvlees en tong is belangrijk om een slechte adem te voorkomen of te bestrijden
• Poets je tanden tweemaal per dag met fluoridetandpasta
• Reinig ook de ruimten tussen jouw tanden en kiezen eenmaal per dag met flossdraad, tandenstokers of ragers
• Gebruik tweemaal per dag een tongschraper als je veel tongbeslag hebt

Ga regelmatig voor controle naar jouw Tandheelkunst-tandarts of -mondhygiënist.

Tanderosie is het oplossen van het tandglazuur door zuurinwerking. Het is een sluipend proces dat niet gemakkelijk te herkennen is. Daarom is voorkómen van het allergrootste belang. Wanneer tanderosie niet wordt bestreden, kunnen de zuren het tandglazuur en vervolgens zelfs het blootliggende tandbeen oplossen.

Tanderosie komt steeds vaker voor
De laatste jaren zijn de voedingsgewoonten sterk veranderd. Er worden meer en vaker zuurhoudende fris- en sportdranken en vruchtensappen gedronken. Hierdoor komt tanderosie steeds vaker voor, ook bij kinderen.

Tanderosie voorkomen
Om tandersosie te voorkomen is het belangrijk dat u bewust omgaat met eten en drinken. Het gaat bij tanderosie namelijk niet alleen om hoevéél zure producten je eet en drinkt, maar vooral om de manier waarop. Hoe vaker je dat doet en hoe langer je zure producten in jouw mond houdt, hoe groter de kans op tanderosie is.

Speeksel beschermt uw gebit tegen tanderosie
Het speeksel in jouw mond neutraliseert de zuren uit voedsel en dranken. Als je minder speeksel produceert kun je daarom extra gevoelig zijn voor tanderosie. Sommige medicijnen of bepaalde ziekten kunnen de speekselproductie remmen.

Van tandletsel is sprake wanneer een tand afbreekt, los staat, of uit de mond is. Als jij of jouw kind tandletsel heeft opgelopen, kan de tandarts in veel gevallen de tand herstellen. Bijvoorbeeld door de uitgevallen tand terug te plaatsen of een afgebroken tand te repareren. Tandletsel is bovendien vaak te voorkomen.

Een uitgevallen tand terugplaatsen
Een uitgevallen tand kan vaak weer worden teruggeplaatst. Hoe sneller dat gebeurt, hoe groter de kans op succes. Als een tand uit de mond is, moet je dus zo snel mogelijk met de uitgevallen tand naar de tandarts. Bewaar de tand in de tussentijd bij voorkeur in een bekertje melk. Is er geen melk in de buurt? Bewaar hem dan los in de mond. Een tand die langer dan een half uur droog geweest is, kan moeilijk worden teruggeplaatst.

Tandletsel herstellen met composiet
Als een stuk tand is afgebroken, kan de tandarts deze meestal herstellen met tandkleurig materiaal (composiet). De huidige technieken voor het herstellen van tandletsel zijn zo goed dat het verschil tussen de echte tanden en het kunstmatige gedeelte van de tand nauwelijks te zien is.

Gebitsbeschermer
Om gebitsletsel te voorkomen, kunt u tijdens het sporten een gebitsbeschermer dragen. Kant-en-klare gebitsbeschermers die te koop zijn in sportwinkels. Een op maat gemaakte gebitsbeschermer biedt de beste bescherming tegen tandletsel. Je kunt jouw Tandheelkunst-tandarts vragen om een gebitsbeschermer op maat te maken.

Tanden zijn opgebouwd uit tandbeen en glazuur. De kleur van het tandbeen en de dikte van het glazuur bepalen de kleur van jouw tanden. Die kleur kan door inwendige en uitwendige oorzaken veranderen. Soms kunnen verkleuringen van tanden en kiezen hersteld worden.

Inwendige verkleuringen
Verkleuringen die het gevolg zijn van veranderingen in het tandbeen en glazuur, worden inwendige verkleuringen genoemd. Mogelijke oorzaken van inwendige verkleuringen zijn:

• Het afsterven van de tandzenuw door een val of een harde klap op de tand. De tand kan dan geel, grijs of blauw verkleuren. Dit wordt een dode tand genoemd.
• Door veroudering wordt de glazuurlaag dunner en het tandbeen dikker. In het dunnere glazuur komen barsten, waardoor kleurstoffen uit voedings- en genotmiddelen makkelijker in de tand doordringen.
• Ontwikkelingsstoornissen in het allereerste begin van een tand (tandkiem) of het gebruik van geneesmiddelen op jonge leeftijd.
• Grijze of zwarte (amalgaam)vullingen.

Uitwendige verkleuringen
Uitwendige verkleuringen van de tanden ontstaan doordat kleurstoffen uit voedings- en genotmiddelen in de tandplak dringen. Koffie, thee en rode wijn zijn bekende oorzaken. Ook roken kan zorgen voor verkleuringen van de tanden.

Verkleuringen van tanden en kiezen herstellen
Inwendige verkleuringen kunnen vaak door de tandarts worden hersteld. In sommige gevallen zal de tandarts de verkleuringen wegslijpen en met tandkleurig materiaal opvullen. In andere gevallen kunnen bleekbehandelingen succesvol zijn.

Uitwendige verkleuringen zijn moeilijker te behandelen. De tandarts of mondhygiënist kan de aanslag alleen verwijderen door de tanden te polijsten.

Bleekmethodes
Er bestaan diverse methodes voor het bleken van tanden en kiezen. De oorzaak van de verkleuring bepaalt welke behandeling het meest geschikt is. Wil jij jouw tanden bleken? Bespreek dit dan eerst met jouw Tandheelkunst-tandarts.

Gezond tandvlees is roze, ligt strak om tanden en kiezen en bloedt niet als jij je tandenpoetst. Rood, gezwollen of bloedend tandvlees is meestal een teken van ontstoken tandvlees of gingivitis. Ontstoken tandvlees wordt veroorzaakt door tandplak tussen jouw tanden en kiezen of op de overgang van tandvlees naar tand of kies.

Hoe herken ik ontstoken tandvlees?
De ontsteking van uw tandvlees kan plaatselijk zijn, tussen tanden of kiezen, maar kan zich ook uitstrekken over het hele tandvlees. Ontstoken tandvlees doet meestal geen pijn, maar het tandvlees kan wel gevoelig zijn als je het aanraakt. Dat merk je als je tandenstokers, ragers of flossdraad gebruikt. Soms gaat ontstoken tandvlees samen met een vieze smaak in de mond of met een slechte adem.

Parodontitis
Als de ontsteking van het tandvlees zich uitbreidt, kan deze het kaakbot aantasten dat onder het tandvlees ligt. Deze ernstige vorm van ontstoken tandvlees heet parodontitis en kan er uiteindelijk voor zorgen dat tanden en kiezen los gaan staan of zelfs uitvallen.

Wat kan ik doen om ontstoken tandvlees weer gezond te maken?
De enige manier om ontstoken tandvlees te genezen is door dagelijks alle tandplak te verwijderen. Niet alleen tweemaal per dag tandenpoetsen, maar ook zorgvuldig alle tandplak tussen uw tanden en kiezen verwijderen. Tandenstokers, ragers of flossdraad zijn hiervoor geschikt. Gebruik deze hulpmiddelen dagelijks. U kunt ook een plakverklikker gebruiken. Dat is een kauwtablet met kleurstof die de plak op de tanden en kiezen zichtbaar maakt.

Roken en tandvleesproblemen
Roken is slecht voor uw tandvlees. De nicotine in tabaksrook vernauwt de haarvaatjes in het tandvlees, waardoor het tandvlees van rokers er bleker uitziet en minder snel gaat bloeden. Desondanks kan het tandvlees toch ontstoken kan zijn. Het tandvlees van rokers herstelt minder goed van een ontsteking.

Tandvleesproblemen tijdens de zwangerschap
Ook als u zwanger bent heeft u meer kans op tandvleesproblemen. Het tandvlees reageert door de veranderde activiteit van uw hormonen heftiger op de aanwezigheid van tandplak. Extra aandacht voor de mondhygiëne tijdens uw zwangerschap is dan ook zeer belangrijk.